ขุนศึก ศักดินา และพญาอินทรี : การเมืองไทยภายใต้ระเบียบโลกของสหรัฐอเมริกา 2491-2500

    หนังสือ "ขุนศึก ศักดินา และพญาอินทรี : การเมืองไทยภายใต้ระเบียบโลกของสหรัฐอเมริกา 2491-2500" เล่มนี้ เกิดขึ้นจากความสนใจประวัติศาสตร์ การปฏิวัติ 2475 และขบวนการปฏิปักษ์ปฏิวัติของผู้เขียน รวมถึงการที่ผู้เขียนมีโอกาสฝึกฝนและศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม ภายใต้บรรยากาศการ "เกิดใหม่" ของคณะราษฎรภายหลังการรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 โดยเฉพาะบทบาททางการเมืองของจอมพล ป.พิบูลสงคราม ท่ามกลางข้อมูลอันมหาศาล หนังสือเล่มนี้ได้ประมวลข้อมูลออกมาอย่างเป็นระบบ และนำเสนอการวิเคราะห์ที่ซับซ้อนหลากหลามิติ ซึ่งช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจผู้เล่นกลุ่มต่าง ๆ ในการเมืองไทยยุคทศวรรษ 2490 อย่างทะลุปรุโปร่ง!

บทที่ 1 กราวพากย์ : ตัวตนและประวัติศาสตร์นิพนธ์ไทยในยุคสงครามเย็น
บทที่ 2 จากสันติภาพสู่ความขัดแย้ง : การเมืองไทยหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
บทที่ 3 รัฐประหาร 2490 : การล่มสลายของกลุ่มปรีดี และการแตกร้าวของพันธมิตรใหม่
บทที่ 4 สู่ภาวะกึ่งอาณานิคมในยุคสงครามเย็น : การหันเข้าหาสหรัฐอเมริกากับการปราบปรามศัตรูทางการเมือง
บทที่ 5 ถนนทุกสายมุ่งสู่สหรัฐอเมริกา : การสร้างความแข็งแกร่งให้กลุ่มทหาร และกลุ่มตำรวจไทย
บทที่ 6 ใกล้ยามเมื่อแสงทองส่อง : สหรัฐฯ กับแผนสงครามจิตวิทยา ต่อต้านคอมมิวนิสต์
บทที่ 7 ถอยห่างจากพญาอินทรี : นโยบายเป็นกลางและการเปิดประตู สู่ประชาธิปไตยในฐานะทางออกใหม่ของจอมพล ป.พิบูลสงคราม
บทที่ 8 ยามเมื่อลมพัดหวน : ความพยายามหวนคืนของมิตรเก่า "จอมพล ป.-ปรีดี"
บทที่ 9 การก่อตัวของ "ไตรภาคี": ภาวะกึ่งอาณานิคม และการล่มสลายของประชาธิปไตยไทย
บทที่ 10 บทสรุป

สภาพการเมืองตามที่หนังสือเล่มนี้เสนอ เป็นบริบทช่วยให้เข้าใจปรากฏการณ์ทางการเมืองและสังคมอีกหลายอย่างในช่วงนั้น ตัวอย่างเช่น ช่วยให้เราเข้าใจว่ากระแสการต่อสู้กับ "ศักดินา" มิใช่เป็นเรื่องของฝ่ายซ้ายและพรรคคอมมิวนิสต์แต่ฝ่ายเดียว แต่เป็นส่วนหนึ่งของการเมืองกระแสหลักในขณะนั้นด้วย การวิพากษ์วิจารณ์ "ศักดินา" จึงสามารถทำได้อย่างเปิดเผยแพร่หลาย โดยไม่ถูกถือว่าเป็นการต่อสู้ของฝ่ายซ้ายเสมอไป วาทกรรมว่าด้วยศักดินาซึ่งเราเคยเข้าใจว่าเป็นของฝ่ายซ้าย และพบในงานวรรณกรรมของพวกมาร์กซิสต์เท่านั้น แท้ที่จริงเป็นวาทกรรมสาธารณะธรรมดา ๆ คนอย่างเผ่าและจอมพล ป.ก็กล่าวถึง "ศักดินา" ในเชิงลบด้วยเช่นกัน
    -- ธงชัย วินิจจะกูล --